علت نامگذاری شهر حریره
زمانی که از شهرهای باستانی و قدیمی صحبت می‌کنیم، پی بردن به بسیاری از رمز و رازهای آن کار سختی است. یکی از سوالاتی که اغلب در خصوص شهر حریره پرسیده می‌شود این است که این نام از کجا آمده و چرا انتخاب شده است. روایات مختلفی در این خصوص وجود داشته اما دو مورد از آنها بیشتر محتمل است. در برخی منابع آمده است که این شهر در زمان حکومت ساسانی‌ها ساخته شده و چون آب و هوای این بخش بسیار دلپذیر بوده، آنجا را مثل پارچه حریر دلچسب و لطیف می‌دانستند. از این رو اعتبار و شهرت این منطقه به شهر حریره معروف شد.
داستان دیگری که آن نیز اعتبار بالایی دارد این است که در زمانی که این شهر در اوج خود قرار داشته، ملکه‌ای به نام حریره بر آن حکمرانی کرده و تمام مناطق اطراف نیز به این حاکم احترام می‌گذاشتند. پس از مدتی به احترام این فرد نام شهر به حریره تغییر کرده و باستان شناسان این دلیل را برای نام این شهر بیشتر معتبر می‌دانند. در هر صورت نام این شهر بسیار زیبا است و افرادی که از آن دیدن می کنند، می‌توانند تصور کنند که این ناحیه در زمان خود چقدر باشکوه بوده است.
گشت و گذار در این مجموعه تاریخی حدود ۲ ساعت می‌تواند شما را سرگرم کند. البته این موضوع به این بستگی دارد که چقدر به فضاهای تاریخی علاقمند هستید. این شهر در گذشته بسیار سرسبز بوده و پوشش گیاهی متفاوت‌تری در کیش وجود داشته است.
علت تشکیل شهر حریره
از گذشته تا همین زمان حال، اقتصاد مهمترین دلیل پیدایش یا نابودی شهرها بوده است. هر کجا که انسان‌ها می‌توانستند یک جامعه تشکیل داده و در آنجا امرار معاش کنند، بعد از مدتی رونق گرفته و هر زمان که دیگر دلیلی برای تجارت وجود نداشته، شهرهای بزرگ نیز از بین رفته‌اند.
شهر حریره نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به دلیل اینکه جزیره کیش در موقعیت جغرافیایی خوبی واقع شده بود، بسیار معروف شد. کشتی‌های زیادی برای تجارت به جزیره کیش می‌آمدند و بهترین نقطه برای پهلوگرفتن آنها، ناحیه حریره بوده است. این قسمت دماغه و خلیج‌های مناسبی داشته و پس از چند بار استفاده از آن، افراد آن ناحیه به اهمیت این قسمت پی برده و این شهر احداث شد.
تاریخچه حریره
این شهر در زمان حکومت ایلخانیان هم رونق زیادی داشته و به دست آنان بازسازی شده است. قدمت ساخت این شهر به حدود ۸۰۰ سال پیش باز می‌گردد. وسعت این شهر حدود ۱۲۰ هکتار است. اما نام این شهر از کجا گرفته شده است؟ به گفته باستان شناسان این شهر به دست بانویی اداره می‌شده، ملکه‌ای به نام حریره، که نام این شهر را از نام خود گرفته است.
سعدی شاعر بلند آوازه ایرانی در قرن هفتم هجری به کیش سفر کرده و از شهر باستانی حریره در نوشته‌های خود نام برده است. او از این شهر، شهری پر رونق در زمینه اقتصادی و تجاری یاد کرده است. شهر حریره در سال ۱۳۷۰ توسط سازمان میراث فرهنگی و سازمان عمران کیش مرحله مرمت خود را پشت سر گذاشت. پس از این گردشگران زیادی برای تماشای این شهر قدیمی به کیش سفر کرده‌اند. این شهر زمانی بندر مهمی برای ایجاد ارتباط با کشورهای چین، هندوستان و همچنین اروپا بوده است. اما امروزه این شهر نصیب تماشای گردشگران و تاریخ پسندان شده است.
ساختار و وسعت حریره
وسعت شهر حریره به حدود ۱۲۰ هکتار می‌رسد. این منطقه همانطور که گفته شد عمده شهرت خود را به دلیل بندرهای معروف خود داشته است. این شهر در قسمت شمالی جزیره کیش واقع شده و در مسیر اصلی حمل و نقل‌های دریایی قرار داشته است. به دلیل ساحل مناسب و از طرفی موقعیت جغرافیایی خوب در خاک جزیره، همیشه مورد توجه کشتی‌ها و اهالی خود جزیره کیش بوده است.
بخش‌های شهر باستانی حریره
اگر بخواهید با قدیمی‌ترین حمام در ایران آشنا شوید، باید از شهر باستانی حریره دیدن کنید. باستان شناسان بر این باورند که این حمام قدیمی‌ترین حمام کشف شده تا به امروز در کشورمان است. فضای حمام از دالون‌های زیادی تشکیل شده است. قدمت ساخت حمام به دوره ایلخانی و تیموری برمی‌گردد. این حمام بزرگ، دارای دو خزینه بزرگ و کوچک در انتهایی‌ترین بخش ساختمان است.
یکی از قدیمی‌ترین خانه اعیانی در شهر حریره قرار دارد. به نظر می‌رسد این خانه متعلق به ثروتمندترین فرد در کیش بوده، چرا که کاشی‌های کار شده در این خانه بیانگر این موضوع است. کاشی‌های ستاره‌ای شکل که به قرن پنجم هجری قمری اشاره می‌کند.
این شهر برای انجام فعالیت‌های اقتصادی خود یک اسکله کوچک هم داشته است. شهر حریره فاصله بسیار کمی با ساحل دارد. در کنار این شهر و ساحل آن یک اسکله به چشم می‌خورد که حال مخروبه‌ای بیش نیست. این اسکله توسط چندین راهرو به دریا متصل می‌شوند و راهروی ورودی و خروجی آن قابل تشخیص است. اما تماشای این مخروبه همچنان برای کسانی که به تاریخ علاقمند هستند، جالب است. در رو دیوارهای قدیمی آن قدر قدرت دارند که شما را غرق در تفکر کنند، به سال‌های دور ببرند. جایی که هیچ وقت در آن حضور نداشته‌اید.
نکاتی در مورد معماری حریره
نکته مهم در معماری شهر حریره این است که تمام بناها از سنگ‌های آهکی و مرجانی ساخته شده و روی آن از روکش‌های گچی استفاده شده است. این نکته نشان می‌دهد که ساکنین این منطقه از مصالح ساختمانی که در دسترس خود داشته‌اند بهترین استفاده را کرده و خا‌نه‌هایی بسیار مستحکم ساخته‌اند که تا همین امروز هم آثار آن باقی مانده است. تمام خانه‌ها و مراکز مهم این شهر به صورت متمرکز ساخته شده و این نوع سازه‌ها به سبک برون‌گرا معروف هستند.
نکته بسیار مهم دیگری که در خصوص این شهر وجود دارد این است که برعکس بسیاری از شهرهای بندری نزدیک خود و حتی مناطق دورتر، خبری از استحکامات دفاعی نبوده و این موضوع نشان می‌دهد که شهر حریره با مراجعین خود همیشه دوستانه برخورد کرده و صلح را به عنوان راهکار اصلی در نظر گرفته‌اند. با قدم زدن در بین خیابان‌های شهر می‌توانید مناظر دوست داشتنی را بدون برج‌های نظامی و دیوارهای بلند مشاهده کرده و احساس آرامش بیشتری داشته باشید.
دیدنی های شهر حریره
در داخل محدوده این شهر نقاط دیدنی فراوانی وجود دارد که گردشگران را به بازدید از این شهر تاریخی ترغیب می‌کند. در ادامه با لیستی از این موارد آشنا می‌شویم.
اسکله حریره
مهمترین سازه‌ای که در قسمت اسکله این شهر مشاهده می‌کند، بناهای در هم پیچیده و عجیبی هستند که در گذشته قسمت اصلی اسکله را تشکیل می‌دادند. همین قسمت برای بسیاری از بازدیدکنندگان و عکاسان بسیار جذاب بوده و عمده تصاویر تاریخی که از شهر حریره مشاهده می‌کنید، از همین قسمت است. همچنین در حال حاضر یک مسیر دوچرخه سواری جذابی در امتداد اسکله تهیه شده که با منظره دریا می‌توانید اوقات خوشی را رکاب بزنید.
خانه اعیانی
خانه اعیانی کیش را می‌توان قدیمی‌ترین خانه در جنوب کشور دانست. از نظر وسعت و قسمت بندی این خانه می‌توان اینگونه برداشت کرد که ثروتمندترین فرد این شهر در این خانه زندگی می‌کرده است. هنوز هم نوع سازه، طراحی داخلی و لوازم استفاده شده در ساخت آن باعث اعجاب بازدید کنندگان می‌شود.
بخش‌های زیادی از خانه سالم باقی مانده است. کاشی کاری‌های عهد ایلخانی و همینطور قسمت بندی‌های مربوط به حیاط و اتاق‌های مختلف نشان می‌دهد که این خانه نه تنها در این شهر بلکه در کل جزیره بی همتا است. می‌توان گمان کرد که وسعت بسیار زیاد این ملک به این دلیل است که چندین خانواده با هم در این ساختمان زندگی می‌کرده‌اند.
حمام حریره
نکته‌ای که این حمام را در شهر حریره بسیار خاص کرده این است که این بنا جزو قدیمی‌ترین حمام‌های ایران بوده و از طرفی وسعت آن نیز به ۵۰۰ متر می‌رسد. تا توجه به موقعیت این حمام می‌توان اینگونه در نظر گرفت که برای ساکنین خانه اعیانی ساخته شده و آنها از این حمام استفاده می‌کرده‌اند. این حمام دو خزینه بزرگ و کوچک داشته و حتی یک گرمخانه مجهز نیز داشته است.
کارگاه های صنعتی
این شهر یک مجموعه کامل از زندگی مردم در دوران‌های قدیم است. بنابراین نیاز به محلی برای کسب درآمد هم وجود داشته است. کارگاه‌های صنعتی حریره محلی برای گرفتن شیره خرما، شیشه‌گری و صید مرجان و مروارید بوده است. در آن دوران یکی از محصولات عمده جزیره خرما بود، پس با ساخت کارگاه‌هایی شیب دار اقدام به گرفتن شیره خرما می‌کردند. همچنین با صید انواع محصولات دریایی و تبدیل آنها به زیورالات یا فروش آنها می‌توانستند درآمد خوبی کسب کنند.
مسجد تاریخی
در داخل شهر باستانی، مسجدی تاریخی هم قرار دارد. این مسجد دارای چهار محراب بوده و هیچ سقفی ندارد. از آن جایی که ساخت مسجد نیازمند صرف هزینه‌ای بدون بازگشت بوده، پس می‌توان اینطور نتیجه گرفت که مردم جزیره در آن دوران از رفاه بالایی برخوردار بودند. این مسجد به زمان سلجوقیان تعلق داشته و گاهی بازرگانانی که به سمت هند می‌رفتند در این مسجد اقامت می‌کردند.
آدرس شهر حریره و بهترین زمان برای بازدید
شهر باستانی حریره در شمال جزیره کیش و نزدیک به مجموعه ورزشی المپیک قرار دارد. برای دسترسی راحت به این شهر باید خود را به جاده کرانه برسانید. از طرفی نزدیک به اسکله تفریحی بوده و به راحتی با کمی پیاده روی به شهر باستانی می‌رسید.
بهترین زمان بازدید از جزیره در پاییز و زمستان بوده که دما و رطوبت هوا کاهش پیدا می‌کند. از طرفی ساعات بازدید از شهر حریره از ۱۰ صبح تا ۱۰ شب است. نکته بسیار جالب هم این بوده هزینه بازدید از آن رایگان بوده و بدون صرف هزینه می‌توانید از این شهر باستانی دیدن کنید.
دیدنی های اطراف حریره
در اطراف شهر باستانی حریره مکان‌های دیدنی مختلفی از جمله شهر زیر زمینی کاریز، آب انبار سنتی کیش، کلوپ دریایی آکواریس و مرکز خرید دامون قرار دارد.
آب انبار سنتی کیش
آب انبار سنتی کیش در فاصله ۱.۵ کیلومتری شهر باستانی قرار دارد. این آب انبار تقریبا ۳۰ سال پیش برای جمع آوری آب و جلوگیری از خشکسالی ساخته شده است. بنای این آب انبار از بناهای سنتی یزد الهام گرفته شده و یکی از مکان‌های دیدنی زیبا بوده که نباید آن را از دست بدهید.
شهر زیر زمینی کاریز
شهر زیرزمینی کاریز، زمانی محل زندگی و جمع آوری آب بوده است. قدمت این شهر به ۲۵۰۰ سال قبل باز می‌گردد و نمایانگر یک شبکه قوی از آب‌های زیر زمینی است. این شهر که در ۱۶ متری زیر زمین قرار دارد، باعث می‌شد تا نور خورشید از آب‌ها دور بماند تا مردم ساکن جزیره به آب خنک و تازه دسترسی داشته باشند.
کلوپ دریایی آکواریس
یکی دیگر از مکان‌های دیدنی اطراف حریره، کلوپ دریایی آکواریس است. این کلوپ امکانات و تفریحات دریایی مختلفی را به شما ارائه می‌دهد. اگر علاقمند به ورزش‌های آبی هستید می‌توانید غواصی، بنانا، شاتل و قایق تندرو و همچنین پاراسل را در این مجموعه امتحان کنید. مطمئن باشید که این تفریحات هرگز از خاطر شما نمی‌روند.
برای آشنایی با بهترین کلوپ غواصی کیش مقاله‌ای در این مورد در مجله کیش بوک آماده کرده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم آن را مطالعه کنید.
مرکز خرید دامون
علاوه بر مکان‌های دیدنی اطراف حریره، مرکز خریدی به نام دامون هم در نزدیکی حریره قرار دارد. هنگام بازدید از شهر می‌توانید بنای مرکز خرید را از دور مشاهده کنید. دامون دارای مغازه‌های تجاری مختلف برای خرید هدیه و سوغاتی و پیست اسکی روی یخ دارد. همچنین اگر بعد از بازدید از شهر حریره احساس گرسنگی کردید، توصیه می‌کنیم تا با مراجعه به مرکز خرید دامون از فود کورت و رستوران‌های آن استفاده کنید.
