خانه بومیان کیش

معرفی خانه بومیان کیش

سفین قدیم، قدیمی‌ترین محله جزیره کیش است که همه ساکنان آن را بومیان این جزیره تشکیل می‌دهند. اما دلیلی وجود دارد که به طور روزانه عده زیادی از مسافران تور کیش به این محله سر می‌زنند. این دلیل حضور موزه مردم شناسی یا خانه بومیان کیش است. در این مقاله وب‌سایت کیش بوک می‌خواهیم شما را با این جاذبه تاریخی و فرهنگی کیش و ویژگی‌های آن آشنا کنیم.

گشت و گذاری در خانه بومیان کیش

پس از بهره بردن از تفریحات در کیش و بازدید از دیدنی های کیش بد نیست سری هم به موزه مردم شناسی این جزیره زیبا بزنید؛ و با فرهنگ؛ آداب، رسوم و سنن مردمان بومی جزیره کیش آشنا شوید. بیش از دو قرن از عمر ساختمان خانه بومیان کیش می‌گذرد. خانه‌ای که در زمینی به مساحت ۱۲۰۰ متر بنا شده است؛ و دارای سبک معماری کاملا بومی این منطقه جغرافیایی است. این خانه که شامل دو حیاط مجلسی، یک حیاط خانوادگی و ۱۵ اتاق است؛ محلی برای آشنایی با سبک زندگی در کیش است. قابل ذکر است که از عمر موزه مردم شناسی جزیره کیش مدت زیادی نمی‌گذرد. این موزه در سال ۱۳۹۳ طراحی شد و ساختمان آن که متعلق به حاج عبدالله بن شاهین بود به دلیل قدمت بالا برای این کار برگزیده شد. جالب است بدانید مردم بومی کیش در حال حاضر نیز دارای سبک زندگی نسبتا متفاوتی شده‌اند؛ و آنچه در این خانه در معرض دید عموم گذاشته شده است؛ متعلق به سبک زندگی مردم جزیره در حدود یک قرن گذشته است.

خرید بلیط ورودی خانه بومیان کیش با تخفیف

برای خرید بلیط ورودی خانه بومیان کیش می‌توانید از سایت‌های معتبر اقدام به خرید بلیط کنید. هزینه بلیط این مجموعه ۴۰ هزار تومان است که می‌توانید با تخفیف در برخی از سایت‌ها، آن را تا ۳۰ هزار تومان نیز دریافت کنید. برای دیدن از این خانه قدیمی، کافیست در جزیره سوار تاکسی شوید تا شما را به نزدیک‌ترین ایستگاه به خانه بومیان کیش برساند. سپس با یک پیاده‌روی کوتاه می‌توانید به این اثر برسید. می‌تواندی هر روز هفته به جز روزهای تعطیل از ساعت ۱۶ الی ۲۱ از این خانه دیدن کنید.

خانه بومیان کیش کجاست؟

این خانه تاریخی در یکی از قدیمی‌ترین محله‌های جزیره کیش به نام سفین واقع شده است. آدرس خانه بومیان کیش یه شرح زیر است: ۲۰۰ متری بازار ماهی به سمت کشتی یونانی، مقابل بندر صیادی مساحت و قدمت خانه بومیان کیش زیربنای خانه مردم شناسی بومیان ۱۲۰۰ مترمربع مساحت دارد و از ۱۵ اتاق، چاه آب، ۲ حیاط و چندین انبار تشکیل شده است. پیشینه و قدمت این خانه به ۲۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. این خانه در زمان‌های قدیم به یک تاجر ایرانی به نام «حاج عبدالله‌ بن شاهین» تعلق داشته است و نسل به نسل از اجدادش به او رسیده بود. این شخص تاجر مروارید بوده لنج بادبانی بزرگی داشته است. برای ساخت این خانه، از مصالح ساده و بومی استفاده شده است:

• گِل: گل یکی از اصلی‌ترین مصالح معماری بومی کیش است
• یدع: تنه درخت‌های نخل برای مسقف کردن برخی نواحی خانه‌های محلی
• دعن: به بافت شاخه‌های درخت نخل به یکدیگر و استفاده از آن‌ها برای پوشاندن سقف دعن می‌گویند
• ساروج: به ترکیب ماسه، خاس رس، خاک آهک و تکه‌های مرجانی ساروج گفته می‌شود
• چندل: تکه‌های چوب محکم که از آن‌ها برای ساخت سقف استفاده می‌شود
• منگور: حصیرهای مخصوصی که است چوب نی بافته می‌شوند

بخش‌های مختلف خانه بومیان کیش

این خانه جالب که به سبک خانه‌های قدیمی کیش باقی مانده است، از بخش‌های مختلفی از جمله چندول یا انبار خرما، بخارا یا انبار موادغذایی، مطبخ، بیت الافروخ یا مکتب خانه، مصیف یا اتاق تابستانی، بیت العود یا اتاق ویژه، بن القهوه یا اتاق مخصوص مهمان‌های خانم، الفرشه یا اتاق حجله برای عروس و داماد و... تشکیل شده است.

اتاق‌های خانه مردم شناسی کیش

همانطور که گفته شد در خانه بومیان کیش ۱۵ اتاق وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شوند:

• اتاق مهمانی مردان: این اتاق برای مهمانان مرد در تابستان استفاده می‌شده است
• اتاق مهمانان زن: این اتاق مخصوص اقامت مهمانان زن بوده است.
• اتاق خواب: اتاق خواب‌های معمولی که در آن‌ها طاقچه‌ها و آینه‌های رنگارنگ زیبایی به کار رفته است
• آشپزخانه: در آشپزخانه دریچه‌هایی برای تهویه هوا و خروج دود و بوی غذا تعبیه شده است
• اتاق زمستانه: اتاق زمستانه رو به آفتاب قرار دارد و در فصول سرد سال در آن اقامت می‌شده تا از گرمای خورشید استفاده شود
• اتاق تابستانه: اتاق تابستانه پشت به آفتاب ساخته شده است تا بتوان در سایه از گرمای تابستان در امان بود
• حجله: برای فرهنگ قدیمی حجله عروسی به کار برده می‌شده است
• مکتب‌خانه: این اتاق در حیاط اندرونی واقع شده است و بیشتر از آن برای آموزش قرآن استفاده می‌شد

انبارهای خانه بومیان کیش

در این خانه چندین انبار برای نگهداری موادغذایی مختلف ساخته شده است:

• انبار خرما: در این خانه دو انبار خرما وجود دارد. در انبار خرما ضمن نگهداری از خرما، شیره خرما نیز تهیه می‌شده است. تهیه شیره خرما مخصوص خود این جزیره است. با انبار کردن خرماها، مانع خشک شدن آن‌ها می‌شدند. برای تهیه شیره خرما، ابتدا کف انبار را با ساروج صاف می‌کردند و سپس خرماها را در زنبیل نگهداری می‌کردند. پس از مدتی که شیره خرما بیرون زد، شیره‌ها در یک مسیر معین روی ساروج به سمت جوی هدایت می‌شدند.
• انبار مواد غذایی: مواد غذایی مانند برنج، آرد، ماهی‌های صید شده و ... از انبار مواد غذایی استفاده می‌شده است
• انبار علوفه گاو و گوسفند: علوفه گاو و گوسفندها را در این انبار نگهداری می‌شده است
• انبار ابزار صید ماهی: همانطور که ذکر شده صاحب خانه لنج بزرگی داشته است و دریانرد بنامی بوده است، بنابراین یکی از انبارهای خانه مخصوص نگهداری از ابزار صید و ماهیگیری بوده است

فضاهای عمومی

در فضای عمومی این خانه باغچه و یا همان زریبه وجود دارد. در قدیم اهالی جزیره کیش بخشی از حیاط منزل خود را صرف کاشت انواع صیفی‌جات میکردند. کاشت درختان نخل، انجیر و سبزی‌هایی مانند پیاز، تربچه و میوه‌هایی مانند هندوانه و گوجه فرنگی در میان مردم بسیار مرسوم بود.

معیشت و کار در کیش قدیم

یکی از بخش‌های جذاب خانه بومیان کیش آشنایی با شیوه کار و کسب روزی در این جزیره است. وسایلی مثل ابزارهای ماهی‌گیری، صید مروارید، تهیه شیره خرما و انبار خرما، وسائل پخت و پز قدیمی، چاه آب شرب و… از جمله مواردی است که در این خانه در معرض دید عموم قرار داده شده است. در واقع می‌توان گفت از صدها سال پیش و حتی بیشتر، کسب و کار مردمان این جزیره پیوندی عمیق با دریا، ماهی‌گیری، مروارید، درخت نخل و خرما داشته است. هنوز هم بسیاری از بومیان جزیره مشغول چنین کارهایی هستند؛ هرچند این روزها سبک زندگی بومیان دچار تغییراتی نیز شده است.

جایگاه حیاط در معماری خانه بومیان کیش

خانه بومیان کیش دارای دو نوع حیاط است. حیاطی با عنوان حیاط مجلسی، که محلی برای پذیرایی از میهمانان غریبه، نامحرم و به طور کلی میهمانی‌های بزرگ است. در مقابل آن حیاطی به نام حیاط خانه یا حیاط خانواده است. این حیاط محلی برای تجمع افراد خانواده و افراد محرم به یکدیگر است. در حیاط مجلسی یک اتاق اختصاصی، یک اتاق مهمان، اتاق زمستانی و انبار و حلقه چاه قابل مشاهده است. در حیاط خانه نیز موارد خصوصی‌تر از جمله اتاق‌ها، آشپزخانه، میهمان‌خانه زنان، انبار خرما و علوفه و باز هم حلقه چاه قرار دارد. این شکل از چینش فضاهای مختلف در کنار یکدیگر و تقسیم‌بندی آن با موضوعات مختلف، نشان از فرهنگ خاص مردمان جزیره دارد. احترام به میهمان، ارزش قائل شدن برای اعضای خانواده و دارا بودن دیدگاه مذهبی از جمله ویژگی‌هایی است که از معماری خانه قابل تشخیص است. همان‌طور که گفتیم خانه بومیان کیش دارای ۱۵ اتاق است؛ که هر اتاق تعریف خاصی دارد و ابزارها، وسایل و توضیحات آن نشان‌دهنده نوع فعالیتی است که در آن صورت می‌گرفته است. همچنین نام اتاق‌ها به زبان عربی است. به عنوان مثال اتاق مصیف یا اتاق تابستانی، اتاق مطبخ یا اتاق آشپزخانه و اتاق خواب یا بیت‌العود، از جمله این موارد هستند. توضیح بیش از این درباره ویژگی‌ها و سبک زندگی در خانه بومیان کیش نیازمند نوشته‌ای تخصصی‌تر است؛ اما اگر به موضوع آشنایی با فرهنگ‌های مختلف علاقمند باشید؛ بازدید از این موزه مردم شناسی می‌تواند اوقاتی لذت‌بخش را برای شما فراهم کند. در نهایت می‌توانید در اطراف این خانه، به کمک زنان هنرمند کیش، نقش حنای بومی را بر دستان خود ثبت کنید؛ و خوراکی‌های محلی جزیره کیش را بیازمایید.