تاریخچه کیش از گذشته تا امروز
تاریخچه کیش یکی از عجیب ترین سرگذشت هایی است که در میان سرزمین‌ها و جزیره‌های ایرانی می‌توان سراغ گرفت. کیش در گذر زمان روزگار رونق و رکود بسیار به خود دیده است. اگر می خواهید درباره کیش بیشتر بدانید؛ با معرفی تاریخچه این جزیره زیبا همراه کیش بوک باشید. این جزیره همان طور که می‌دانید گرم سیری است و به خاطر آب شیرین فراوانی که در خود دارد نسبت به دیگر جزیره‌های خلیج فارس سکونت پذیرتر است. تاریخچه کیش سرشار است از برگزیده شدن به عنوان قلب تجاری و گردشگر پذیری خلیج فارس و البته رکود و متروک شدن به خاطر بی توجهی.
کیش در دوره هخامنشیان
در تاریخ اسم کیش با هخامنشیان پدیدار می‌شود. نیروهای دریایی هخامنشیان در این جزیره رفت و آمد داشته‌اند و در آنجا آبادانی‌هایی صورت داده‌اند. بعد از شکست هخامنشیان از اسکندر این حاکم یونانی برای شناخت بهتر دریای عمان و خلیج فارس یکی از دریادارانش را برای اکتشاف به این بخش از ایران گسیل می‌کند.
دریاسالار اسکندر به نام نیاخوس از کیش وصفی خواندنی ارائه می‌کند. او این جزیره را سرشار از نخلستان‌ها و بوستان‌ها می‌بیند. در این وصف کهن از کیش، ما در می‌یابیم که این جزیره از دیرباز بسیار زیبا بوده است و پوشش طبیعی آن به منابع آب‌های شیرین آن گره خورده و یکی از بهترین مراکز برای تفرج و تفریح بوده است. از آنجا که نیاخوس می‌نویسد که این جزیره پر از باغ و بوستان بوده، یعنی آن که جزیره‌ای مسکون بوده است که انسان‌ها در آن باغ و بوستان ساخته‌اند.
به یاد داشته باشیم که کیش در نزدیک‌ترین حالت تنها ۱۵ دقیقه با ساحل سرزمین اصلی ایران فاصله دارد. این موضوع سبب آن می‌شود که حتی با یک قایق پارویی در روزهایی که دریا آرام است بتوان به کیش رفت و آمد کرد.
در دوران اشکانی و ساسانی و اوایل دوره ورود اسلام به ایران، دسترسی و اقامت محلی در این جزیره بسیار رواج داشته و کشف‌های باستان‌شناسی از این دوران همه گویای رونق نسبی کیش بوده است.
اما آن دورانی که رشک همه دوران ها بود و کیش را شهره آفاق کرد، زمانی مابین قرن ۶ تا ۱۰ قمری بوده است. آن چنان که دیدن کیش را برای سیاحان بسیاری جذاب نمود. این دوران با سلطنت سلجوقیان شروع می‌شود و با اشغال کیش توسط ناوگان پرتغالی‌ها پایان می‌یابد. در این چهارصد سال همه کیش را جزیره مروارید خیز می‌دانستند.
بله تا قبل از آن که نفت در خلیج فارس کشف شود و حفاری‌های نفتی موجب آسیب به همه اکوسیستم خلیج فارس شود، کشف و صید مروارید در تمام خلیج فارس به ویژه بحرین و کیش بسیار رواج داشته است. در دوران پیش از انقلاب صنعتی در جایی که مسیر ارتباطی در کنار مرکز تولید قرار می‌گرفت تمام شرایط و لوازم برای رونق اقتصادی فراهم می‌شد. کیش نیز هم مرکز تولید مروارید بود هم بندری برای تجارت و رفت و آمد تاجران.
حتی سعدی در گلستان هم می‌گوید که شبی در جزیره کیش با بازرگانی حریص ملاقات داشته است که می توانید در باب سوم حکایت ۲۱ این داستان که در جزیره کیش روی داده است را بخوانید. همین موضوع خاطر نشان می‌کند که بازرگانان بین المللی یکی از مقصد‌های خود را برای تجارت در سراسر آسیا کیش می‌دانستند.
شروع رکود در تاریخچه کیش
تاریخچه کیش و سرگذشت پر رونقش مانند دیگر مناطق ایران دائمی نبوده است و با اشغال این جزیره توسط ناوگان پرتغالی ها دورانی از جنگ غارت بر این جزیره مانند دیگر جزایر خلیج فارس مستولی می‌شود. اما دیری نمی پاید که با جنگ بسیار حماسی الله قلی خان سردار بزرگ دربار شاه عباس به همراه ناوگان انگلیسی دست ارتش پرتغال از این جزیره کوتاه شد.
این فتح آغاز پایان رونق کیش است. بندر گمبرون بعد از این فتح به نام بندرعباس تغییر نام داد. این تغییر نام با تغییر مقصد تجاری خلیج فارس نیز همراه بود. خلیج فارس که قبل از آن جزیره هنگام و سیراف و کیش را بر سر سفره رونق خود نشانده بود، اکنون بندرعباس و بوشهر را به رونق نسبی می‌رساند. بعد از صفویه ایران رونق اندکی می‌پاید و بعد سراشیبی رونق ایران و کیش در دوره قاجار شروع شد تا آنجا که هم ایران ویران شد و هم کیش.
این نگین بی بدیل خلیج فارس مدتی حتی مکان اختفای دزدان دریایی خلیج فارس بود و متروک شد و رنگ آبادانی ندید. در دوران قاجار سرزمین‌های ایران میان فرمانداران قاجاری خرید و فروش می شد و کیش هم با وجود ویرانی و متروکی چندین باری دست به دست شد تا آن که دوران قاجار به سر آمد و دوران پهلوی دوم برای کیش قرعه‌ای نو زد.
در طرح های توسعه دوران پهلوی دوم یک مقصد توریستی و تجاری برای خلیج فارس در نظر گرفته شد و دکتر منوچهر اقبال کیش را به عنوان مرکز تورسیتی و تجاری در نظر گرفت. این کار با خرید کیش از بازماندگان سطوت الممالک بستکی، به قیمت نهصد هزار تومان شروع شد. اما باز هم کیش باید صبر می‌کرد تا هیئتی از کارشناسان توسعه و عمران تشکیل یافته از ایرانیان و آمریکایی‌ها در ۱۳۴۹ به این جزیره بیایند و طرحی برای توسعه زیر ساخت های کیش بریزند. دولت قبل از انقلاب هم بر اجرای این طرح‌ها همت گمارد و فاز اول و بخشی از فاز دوم این طرح‌ها را اجرا کرد. ایجاد یک فرودگاه با طول باندی بلند‌تر از فرودگاه مهرآباد تهران، به همراه ساختمان سازی های متعدد، الگوی توسعه‌ای برای کیش در نظر گرفت که برگرفته از شهر میامی امریکا بود.
با عوض شدن رژیم و شروع جنگ تمام طرح های عمرانی کیش متوقف شد و سازمان عمران کیش روبه منحل شدن گذاشت، تا آن که از اواخر دهه شصت دوباره توسعه کیش در دستور کار قرار گرفت و در دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی و محمد خاتمی به اوج خود رسید.
اکنون کیش یک از زیباترین جزایر خلیج فارس است و اولین و پر رونق ترین منطقه آزاد تجاری ایران است و بسیاری از شرکت‌ها با ثبت تجارتشان در کیش از مزایای خاصی برخوردار می شوند. از شما دعوت می کنم مقاله کیش بوک درباره تجارت در کیش را نیز بخوانید تا با مهم ترین ویژگی ها کیش در زمان حاضر آشنا شوید.
