اصلی‌ترین دلیل در معرض انقراض قرار گرفتن لاک پشت‌های آبی مانند لاک پشت‌های جزیره کیش تخریب زیستگاه‌ها و آلودگی‌های دریاهاست. همین‌طور علاوه بر این‌ها، شکار بی‌رویه این حیوان نیز یکی دیگر از دلایلی است که آن را به نابودی کشانده است.
۱مهم‌ترین گونه‌های لاک پشت های دریایی کیش چیست؟
لاک پشت های پشت سبز و لاک پشت های پوزه عقابی دو گونه اصلی قابل مشاهده در کیش است.
۲این لاک پشت ها چرا به ساحل می‌آیند؟
بخش اصلی زندگی لاک پشت های دریایی در اقیانوس و در سفر می‌گذرد. با این وجود برای تخم‌گذاری باید به ساحل بیایند.
۳بهترین فصل برای دیدن فرآیند تخم‌گذاری این لاک پشت های چه زمانی است؟
اسفند تا مرداد هر سال بهترین زمان برای مشاهده این پدیده طبیعی است.
امروزه بسیاری از این گونه‌های جانوری از جمله لاک پشت های جزیره کیش هم در معرض انقراض هستند. اما چرا این گونه به نماد حفاظت از محیط زیست بدل شده است؟ یک لاک پشت هر بار که تخم می‌گذارد؛ بین ۵۰ تا ۷۰ تخم را در زیر شن‌های ساحلی پنهان می‌کند. بعد از سر از تخم درآوردن، بچه لاک پشت‌های تازه به دنیا آمده رو به سوی دریا می‌گذارند و بی‌آنکه کسی تعلیم‌شان داده باشد؛ وارد دریا شده، شنا می‌کنند و می‌روند.
اما به صورت معمول در طبیعت حیوانات و عوامل طبیعی در همان ساعات اولیه زاده شدن، اغلب بچه لاک پشت‌ها را می‌کشند. این مسئله موجب کاهش جدی در تعداد لاک پشت‌های به سن بلوغ رسیده میشود. از سویی با تخریب زیستگاه‌ها و شکار و عوامل مخرب ساخته دست بشر به یک‌باره از جمعیت لاک پشت‌ها به شدت کم شد. البته محیط‌بانان و متخصصان محیط زیست، با کمک به لاک پشت‌ها برای تخم‌گذاری و هدایت بچه لاک پشت‌ها به سوی دریا، سبب شدند که این گونه از خطر انقراض کامل حفظ شود؛ از این رو لاک پشت‌ها به نماد حفاظت از محیط زیست دریایی به دست انسان بدل شده‌اند.
دیدنی‌ترین جلوه طبیعت در جزیره لاک پشت های کیش
جزیره لاک پشت های کیش به دو ساحل جنوبی و دماغه غربی کیش اطلاق میشود. هر ساله دو گونه لاک‌پشت آبی پوزه عقابی و پشت سبز از اسفند ماه تا مرداد ماه برای تخم‌گذاری به این سواحل می‌آیند. محیط‌بانان در مرکز مونیتورینگ لاک پشت‌های آبی کیش این مهاجرت را زیر نظر دارند؛ و تا از سر از تخم در آوردن این گونه جانوری کم‌یاب به شدت از مکان تخم‌گذاری آنها محافظت می‌کنند. بعد از چندین روز، در شب‌هایی که بیشتر مهتابی هم هست، بچه لاک‌پشت‌ها یکی یکی سر از تخم در می‌آورند و به دریا می‌روند. در این مرحله هم محیط‌بانان مراقب لاک پشت ها هستند؛ تا در این مسیر شکار نشوند.
اگر خوش‌شانس باشید، زمان سفر شما در تور کیش در ماه‌های اول سال، هم‌زمان میشود با تخم‌گذاری لاک پشت ها و یا به دنیا آمدن آنها. بنابراین حتما دفعه بعدی که در این دوره زمانی به کیش رفتید؛ با مرکز حفاظت و مانیتورینگ لاکپشتهای دریایی کیش تماس بگیرید؛ و از وقوع این اتفاق زیبای طبیعی خبر بگیرید. دیدن این صحنه‌های طبیعی به خصوص سر از تخم درآوردن لاک‌پشت‌ها بسیار زیباست.
حقایقی درباره لاک پشت های دریایی کیش
بیش از ۱۰۰ میلیون سال است که لاک پشت های دریایی مسافت‌های وسیعی را در سراسر اقیانوس‌های جهان طی کرده و نقش حیاتی در تعادل زیستگاه‌های دریایی ایفا می‌کنند.
هفت گونه مختلف از لاک پشت های دریایی، از بسترهای کم‌عمق دریا در اقیانوس هند گرفته تا صخره‌های رنگارنگ مرجانی و سواحل شنی شرق اقیانوس آرام، آب‌های اقیانوسی را زیبا می‌کنند. اگرچه این گونه‌های مهاجر به‌طور دوره‌ای به ساحل می‌آیند و حتی در آن لانه می‌کنند؛ اما بخش عمده‌ای از زندگی خود را در اقیانوس می‌گذرانند. به‌طور کلی لاک پشت های دریایی به پنج گونه پشت سبز، پوزه عقابی، پشت چرمی، پشت خرطومی و پشت زیتونی دسته‌بندی می‌شوند. همان‌طور که گفتیم دو گونه پشت سبز و پوزه عقابی، بیشترین فراوانی را در جزیره لاک پشت های کیش دارند.
در طول ۲۰۰ سال گذشته، فعالیت‌های انسانی باعث شده که این دریانوردان باستانی، در معرض انقراض قرار بگیرند. در واقع لاک پشت های دریایی که برای تخم‌ها، گوشت، پوست و لاک‌شان ذبح می‌شوند؛ از شکار غیرقانونی بیش از حد رنج می‌برند. آنها همچنین با تخریب زیستگاه و صید تصادفی توسط کشتی‌های ماهیگیری روبه‌رو هستند. تغییرات آب‌وهوا نیز بر فضای لانه‌سازی لاک پشت ها تاثیر می‌گذارد. در واقع تغییر دمای شن و ماسه بر جنسیت جوجه‌ها تاثیر گذاشته است. تقریبا تمام گونه‌های لاک پشت های دریایی در حال حاضر به‌عنوان گونه در معرض خطر طبقه‌بندی می‌شوند؛ و سه گونه از پنج گونه موجود، به‌شدت در معرض خطر انقراض قرار دارند.
پیوند لاک پشت های کیش با اکوسیستم دریایی جهان
لاک پشت های دریایی کیش پیوندی اساسی با اکوسیستم آب‌های آزاد دارند. آنها به حفظ سلامت بستر مرجان‌های دریایی و صخره‌های مرجانی کمک می‌کنند. لاک پشت های دریایی نمایندگان زنده گروهی از خزندگان هستند که ۱۰۰ میلیون سال قبل روی زمین وجود داشته‌اند. همچنین این موجودات زیبا اهمیت فرهنگی و ارزش گردشگری بالایی دارند. این لاک پشت ها عمدتا در آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری یافت می‌شوند. به همین دلیل نیز آب‌های ساحلی کیش را برای زاد و ولد انتخاب می‌کنند.
جالب است بدانید که آنها ده‌ها سال صبر می‌کنند تا بتوانند تولید مثل کنند؛ و برای این کار به همان سواحلی که در آن متولد شده‌اند بازگشته و تخم‌گذاری می‌کنند. لاک پشت های ماده می‌توانند در یک فصل لانه‌سازی، صدها تخم بگذارند. با این حال تعداد کمی از آنها تبدیل به جوجه لاک پشت هایی میشود که در اولین سال زندگی خود زنده می‌مانند. فراتر از این، چالش‌های طبیعی مهم، لاک پشت های دریایی کیش را با تهدیدات متعدد ناشی از انسان روبه‌رو کرده است.
لاک پشت های دریایی کیش برای لانه‌سازی به سواحل وابسته هستند. در نتیجه توسعه بی‌رویه گردشگری ساحلی، تردد وسایل نقلیه در سواحل و سایر فعالیت‌های انسانی، به‌طور مستقیم سواحل لانه‌سازی لاک پشت های دریایی را در کیش و البته سایر سواحل جهان تخریب یا مختل کرده است. برای مثال نور جاده‌ها و ساختمان‌ها برگشتن جوجه لاک پشت ها به دریا را دچار انحراف و اختلال می‌کند؛ و تردد وسایل نقلیه در سواحل، شن‌ها را فشرده کرده و لانه‌سازی را برای لاکپشتهای ماده غیرممکن می‌نماید. همچنین مکان‌های تغذیه لاک پشت ها مانند صخره‌های مرجانی و علف‌های بستر دریا، در اثر فعالیت‌های مختلف از جمله رسوب‌گذاری ناشی از پاک‌سازی زمین و مواد ناشی از کشاورزی وارد شده به دریا، آسیب دیده و از بین می‌روند. پروژه‌های بازسازی ساحل، که برای حفاظت از ساختمان‌های ساحلی انجام میشود نیز به دلیل لایروبی و سفت کردن شن و ماسه مضر هستند.
همچنین تمام مراحل زندگی لاک پشت های دریایی کیش تحت تاثیر شرایط محیطی مانند دما قرار دارد. دمای بیش از حد گرمِ ناشی از تغییرات آب‌وهوایی، نسبت‌های طبیعی را مختل می‌کند؛ و در نتیجه تعداد جوجه‌های نر کمتر می‌شوند.
دمای گرم‌تر سطح دریا همچنین می‌تواند منجر به از بین رفتن توانایی مکان‌یابی و جست‌وجوگری لاک پشت های دریایی شود. در حالی که طوفان‌های شدید و افزایش سطح دریا می‌تواند سواحل مهم لانه‌سازی آنها را از بین ببرد.
متاسفانه لاک پشت های دریایی کیش ممکن است مواد پلاستیکی شناور در سطح آب دریا را با چتر دریایی اشتباه بگیرند؛ و هنگام بلعیدن آنها خفه شوند. از سویی وسایل ماهیگیری گم شده یا دور انداخته شده لاک پشت های دریایی کیش را درگیر می‌کنند؛ و می‌توانند باعث غرق شدن یا ناتوانی لاک پشت در تغذیه یا شنا شوند. همچنین زباله‌های موجود در سواحل می‌توانند جوجه لاک پشت ها را به دام انداخته و از رسیدن آنها به اقیانوس جلوگیری کنند. در نهایت نشت نفت می‌تواند لاک پشت های دریایی را در تمام سنین مسموم کند.
آشنایی با دو گونه اصلی ساکن جزیره لاک پشت های کیش
در ادامه شما را با دو گونه اصلی لاک پشت های دریای آشنا می‌کنیم؛ که در سواحل حفاظت شده کیش و هندورابی قابل مشاهده هستند.
لاک پشت پوزه عقابی
این گونه به دلیل منقار باریک و نوک تیز خود، به نام نوک عقابی نام‌گذاری شده است. آنها همچنین دارای یک الگو و طرح متمایز از فلس‌های روی لاک خود هستند؛ که ظاهری دندانه‌دار در لبه‌ها ایجاد می‌کند. این طرح‌های رنگی و زیبا آنها را بسیار با ارزش می‌کند؛ و متاسفانه به همین دلیل لاک آنها معمولا در بازارهای غیرقانونی فروخته میشود.
لاک پشت های نوک عقابی کیش عمدتا در سراسر اقیانوس‌های گرمسیری جهان و در میان صخره‌های مرجانی یافت می‌شوند. آنها از منقار نوک‌تیز و باریک خود برای بیرون آوردن اسفنج‌ها از شکاف‌های روی صخره‌ها بهره برده و از آنها به عنوان تغذیه استفاده می‌کنند.
لاک پشت پشت سبز
لاک پشت پشت سبز کیش، پر جمعیت‌ترین گونه لاک پشت های دریایی جهان بوده و تنها موجود کاملا گیاه‌خوار در بین گونه‌های مختلف است. لاک پشت های پشت سبز در واقع به خاطر رنگ سبز پوست‌شان نام‌گذاری می‌شوند. همچنین در شرق اقیانوس آرام، گروهی از لاکپشتهای سبز رنگ که لاک‌های تیره‌تری دارند؛ توسط جامعه محلی لاک پشت سیاه نامیده می‌شوند. لاک پشت های پشت سبز عمدتا در آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری یافت می‌شوند. مانند سایر لاک پشت های دریایی، آنها در فواصل طولانی بین محل تغذیه و سواحل، مدام در حال حرکت و مهاجرت هستند. لاک پشت های پشت سبز که به‌عنوان گونه در معرض خطر طبقه‌بندی می‌شوند؛ به دلیل برداشت بیش از حد تخم‌های‌شان، شکار، گرفتار شدن در وسایل ماهیگیری و از دست دادن مکان‌های ساحلی در معرض خطر قرار گرفته‌اند.
امیدواریم با خواندن این نوشته درک دقیقی از ارزشمندی و حساسیت بازدید از این جاذبه گردشگری کیش به دست آورده باشید؛ و هنگام بازدید از جزیره لاک پشت های کیش به جزئیات مهم بازدید از مناطق حفاظت شده توجه نمایید.
